EDMONSONKAARTJE

De aanleg van diverse particuliere spoorweg-maatschappijen in het Verenigd Koninkrijk had rond 1840 geleid tot een netwerk van aansluitende spoorwegen in de Midlands, met een verbinding naar Londen. Het was daarmee mogelijk geworden om, via de lijnen van meerdere maatschappijen, langere reizen te maken. Hiervoor moest echter wel bij elke maat-schappij een nieuw vervoerbewijs worden gekocht. In die tijd werden vervoerbewijzen met de hand uitgeschreven, waarbij een doorslag in het kantoor van uitgifte werd bewaard: een methode die fraudegevoelig en inefficiënt was.

Thomas Edmondson, stationschef te Milton op de Newcastle and Carlisle Railway, ontwikkelde een methode waarmee werd beoogd aan beide bezwaren tegemoet te komen.

De papieren biljetten verving hij door kartonnen kaartjes van 2 1/4 bij 1 7/32 inch

(31 mm x 57 mm, een afmeting die gedurende de hele periode van het gebruik van deze kaartjes internationaal met slechts minimale verschillen gehandhaafd bleef), waarop voor de meest voorkomende reizen de stations van vertrek en bestemming alsmede de klasse waren voorgedrukt. De kaartjes waren doorlopend genummerd, waarmee de kans op fraude verminderd werd. Op de zijkant van de stapel kaartjes waren lijnen getrokken. De NS maakte ook gebruik van dit systeem.

Bij museumspoorlijnen wordt het Edmondsonkaartje, vanwege het nostalgisch karakter ervan, nog veel gebruikt.

Ik moest een keer inspringen op het plaatskaartenkantoor te Gouda.  Te goeder trouw ging ik kaartjes verkopen. Later kreeg ik een aanmaning. De afrekening klopte niet of ik het tekort maar wilde aanvullen. Een volgende keer controleerde ik alle plaatsbewijzen of de strepen aan de zijkant ononderbroken waren.